پانک چیست و مد پانک از کجا آمده است؟ (بخش اول)

ترجمه رزمد

مد پانک¹

مد پانک، مدل مربوط به لباس، مو، لوازم آرایشی، جواهرات و اصلاح و تتو روی بدن بر اساس آن چه در پانک تعریف شده، می‌باشد. مد پانک بسیار گسترده است، از طراحی های Vivienne Westwood² گرفته تا سبک مربوط به لباس پوشیدن گروه‌هایی مثل The Exploited³ و طرز لباس پوشیدن هاردکورهای آمریکای شمالی را شامل می‌شود. سایر گروه‌های اجتماعی و گروه‌های هنری مانند ، glam rock⁴ skinheads⁵ rude boys⁶،  Greasers⁷ نیز روی پانک تاثیر گذاشته است. مد پانک همچنین سبک های این گروه ها و همچنین فرهنگ های محبوب را تحت تاثیر قرار داده است. بسیاری از طرفداران پانک از آن به عنوان ابزاری برای مطرح کردن خواسته‌های خود استفاده می‌کنند. مد پانک به طور گسترده‌ای و در زمان‌های مختلف تجاری شده است و بسیاری از طراحان معتبر مد مانند Ana Sui، Vivienne Westwood و Jean Paul Gaultier از عناصر پانک در تولیدات خود استفاده کرده اند. لباس‌های اصلی پانک که مربوط به انگلیس است، در ابتدا دست ساز بودند، در سال‌های 1980 تولیدات گسترده ای داشتند و در فروشگاه های ضبط و برخی از فروشگاه های تخصصی لباس فروخته می شدند. بسیاری از مجلات مد و دیگر رسانه های لوکس، مدل موهای کلاسیک پانک و لباس های تحت تاثیر مد پانک را برجسته کرده اند.

جیمز دین بازیگر امریکایی در دهه 50 با لباس گریسرز

تاریخچه

سال‌های 1970

پانک راک، به طور عمده بیش از حد تصور مورد توجه قرار گرفت و بدل به یکی از جریانات اصلی موسیقی (و حتی فرهنگی) شد، هنرمندان پانک ضد مادی-گرایی بودند. اغلب ژولیده و خشن بودند و مدل موهای کوتاه را به جای موهای بلند هیپی‌ها و سبک‌های معمول راک و دیسکو آن زمان ترجیح می‌دادند؛ همین پافشاری بر عدم همراه شدن با جریان زمان، و منظومه‌ای از عقاید، اشعار، موسیقی و ظاهر جنجالی باعث شد که آن‌ها بتوانند تفکر پانک را در دهه 70 بسط و به عنوان یک خرده فرهنگ گسترش دهند. در آمریکا، لباس‌های کوتاه و ساده نظیر  تیشرت، جین، کاپشن چرم مدل Ramones⁸ که به عنوان لباس‌های سطح پایین شناخته می‌شدند و یا لباس های دست دوم گروه Television⁹ و دامن Patti Smith¹⁰ به لباس‌های گران قیمت و رنگارنگ محبوب  بر روی صحنه دیسکو ترجیح داده شدند. در این راستا نمایش موزیکال Rocky Horror Show¹¹، فیلم Rocky Horror Picture Show¹² و طراحی‌هایی که Sue Blane¹³ برای آن‌ها انجام داد درجهت ارائه الگو برای مد لباس پانک بود.

پوستر نمایش Rocky Horror Show در سال 1974 م

در دهه 70 میلادی در انگلیس، مد پانک، طراحی‌های مربوط به Vivienne Westwood  و Malcolm McLaren  و Bromley  Contingent را تحت تاثیر خود قرار داد.بیشترین تاثیر مد پانک روی فروش لباس در فروشگاه‌های Malcolm McLaren¹⁴ بود. در حالی که مک‌لارن در شهر نیویورک در حال کار بر روی لباس‌های  New York Dolls¹⁵ بود در مصاحبه‌ای ایده خلق و سبک جدید طرح‌هایش را به برداشت‌هایی از Richard Hell¹⁶ نصبت می‌داد؛ اوایل پیدایش پانک تیشرت‌هایی با نوشته و طرح‌های عمداً “توهین آمیز”¹⁷ بین این خرده فرهنگ رواج داشت، از جمله تیشرت‌های طرح DESTROY که دارای صلیب و صلیب شکسته آلمان نازی بود. یکی از طرح‌های دیگری که با اقبال روبه رو شد تیشرت‌های توهین آمیز با عنوان “سفید برفی و جناب پانکس” بود، و موضوع آن  به کارتون سفید برفی برمیگشت که توسط هفت کوتوله‌ مورد دست درازی قرار گرفته است. منشاء تصویر هم از بخشی از “پوستر یادبود عیاشی دیزنی لند” چاپ شده در مجله “واقعگرایی”¹⁸ ماه می 1967 اقتباس شده بود، هرچند لباس صحنه را صریح تر بیان می‌کرد. این تیشرت ها، مانند دیگر لباس های پانک، اغلب به طور عمدی (توسط تولید کننده یا مصرف کننده آن‌ها) پاره پاره و ریش ریش می‌شدند.

لباس‌های دیگر در اوایل ظهور پانک در بریتانیا عبارتند از: کاپشن چرم، کت‌های بلیزر و شلوار دستکاری شده و پیراهن‌هایی که به شکل اتفاقی با شعارهایی چون “فقط آنارشیست‌ها زیبا هستند”¹⁹، خون، وصله و تصاویر بحث برانگیز تزئیین شده بودند.

یکی از پیراهن‌هایی که در فروشگاه‌های مالکوم مک‌لارن فروش می‌رفت، روی پیراهن عبارت Only Anarchists are Pretty درج شده است، همچنین بازوبند آنارشی و عکس کارل مارکس (فیلسوف آلمانی) روی پیراهن دوخته شده است

سایر مواردی که توسط پانک ها پوشیده شده است عبارتند از برخی المان‌ها یا موارد مستقیم مانند لباس‌های بندگی، جوراب‌ شلواری با طرح شبکه‌ای(در برخی موارد پاره)، دستبندهای اسپایک دار، زیور آلات تیغ دار، سنجاق قفلی(روی لباس و حتی به عنوان پیرسینگ روی بدن)، دستبند نقره ای و خط چشم غلیظ که توسط مردان و زنان مورد استفاده قرار می‌گرفت. در این دوره بسیاری از زنان پانک، با ترکیب لباس‌های نازک و ظریف با لباس‌های مردانه می‌خواستند طغیان گری و شورش خود را نشان دهند یا مد روز زنان را به چالش بکشند، به عنوان مثال، ترکیب لباس رقص باله با چکمه های بزرگ و چکمه های سیاه بوور²⁰ گردید.

لباس های پانک برخی اوقات ازموضوعات روز برای جلب توجه و تاثیر روی مخاطب بهره می گرفت. لباس‌هایی که عمداً پاره پاره شده و با سنجاق قفلی و یا با نوار چسب دوباره به هم متصل شده‌اند، همچنین کیسه‌های زباله به پیراهن و دامن تبدیل شده و مورد استفاده قرار می‌گرفتند. دیگر اقلامی که به لباس یا جواهرات اضافه شده بودند شامل تیغه و زنجیرهای تیغه ای بود. لباس های چرم، لاستیکی و وینیل²¹ که احتمالا به دلیل ارتباط آنها با رفتارهای نامتعارف و S&M²² مورد توجه بوده است.

از کفش‌های مورد توجه این گروه چکمه های نظامی، چکمه های موتور سیکلت، بروتل کریپرز، مدل جیر پوما کلایدز، کفش‌های کانورس آل استار و بعدتر چکمه‌های دکتر مارتینز بود²³. برای شلوار هم جین تنگ، شلوار چرمی تنگ، شلوار با طرح پلنگی و شلوار باندیج جز گزینه‌های محبوب به حساب می‌آمد.

سایر موارد ظاهری که به اوایل تاریخچه پانک باز می‌گردد – خصوصا در رابطه با گروه پانک راک The Adicts که خود را با این ظاهر معرفی کردند – پوشیدن کلاه لبه دار و ساس بند و زبان ساختگی²⁴ الهام گرفته از فیلم پرتقال کوکی²⁵ بود. همچنین مدل موهایی که به طور عمدی خراب و گاهی ژولیده به نظر می‌رسیدند و غالباً رنگ های غیر طبیعی و روشن داشتند، گرچه پیش از پانک‌ها هم وجود داشت و به عنوان مدل موهای جذاب شناخته می‌شد، اما بعدتر به عنوان یکی از ظواهر پانک در دهه 70 میلادی مورد توجه قرار گرفت و به شهرت رسید. در واقع در این دوره پانک‌ها با برداشت المان‌هایی از مد روز، وارونه کردن و تغییر در آن‌ها هویت ظاهری خود را تعریف می‌کردند و در طول زمان این ظواهر توانست بیان مستقل تری به خود بگیرد.

نمونه ظاهر پانک ها در دهه 70 میلادی

سال‌های 1980

در سال‌های 1980، سبک های جدید مد به طور موازی در ایالات متحده و بریتانیا توسعه و بسط پیدا کرد. امروزه بسیاری از انواع استایل‌های شناخته شده تیپیکال پانک مانند Oi²⁶ ، پانک خیابانی و گروه UK82 در بریتانیا در سالهای 80 میلادی پدیدار شدند. اجراهای پانک در ایالات متحده به واسطه گروه های موسیقی هاردکور مانند Black Flag، Minor Threat و Fear به نمایش درآمد.

اجراهای موسیقی در دهه 1980، بیشتر حالتی ضد مدگرایانه داشتند و گویی اجراهایی ارعاب آمیز و توام با خشونت محسوب می‌شدند. با این حال، عناصر ظاهری دهه 1970 پانک نه تنها در دهه 80 بلکه تا امروز هم هرگز به طور کامل نابود نشدند، هنوز هم برخی از اقلام پوشاک در دو طرف اقیانوس اطلس رایج‌ند و برخی از آنها در مناطق خاص جغرافیایی منحصر به فرد و مختص به همانجا هستند. به طور مثال کفش هایی که در استیج‌های 1980 پانک معمول بود، شامل چکمه های دکتر مارتینز، چکمه های موتور سیکلت و چکمه های بووِر که برخی اوقات با دستمال سر، زنجیرها یا باندهای چرمی خیره کننده تزئین می‌شد همچنان مورد توجه هستند، همچنین شلوار جین (گاهی اوقات کثیف، پاره شده یا سنگشور) و دامن طرح تارتان (دامن عمدتاً مردانه‌ای اسکاتلندی‌ها) که به طور معمول پوشیده می‌شدند و همچنین دامن های چرمی که بیشتر مورد استفاده زنان قرار می‌گرفت و زنجیرهای سنگین که گاهی اوقات به عنوان کمربند استفاده می‌شد و کمربندهای اسپایک‌دارنیز همچنان مورد استفاده قرار می‌گیرند و یا به استایل‌های دیگر مد وارد شده و به حیات خود ادامه داده‌ند.

در سال‌های دهه 80 میلادی بعضی پانک‌ها تیشرت یا پیراهن‌های فلانل²⁷ را خریداری کرده و شعارهای سیاسی، نام گروه یا سایر عبارات مربوط به پانک را روی آن می‌نویشتند تا توجه دیگران را به خود و پیامی که قصد نشان دادنش را دارشتند جلب کنند. این امر در دهه 1970 نیز وجود داشت، اما عمق و جزئیات این شعارها بطور کامل تا دهه 1980 توسعه نیافته بود. تیشرت‌هایی با چاپ سیلک که لوگوی گروه، آرم‌ها یا شعارهای مرتبط با پانک را نشان میداد بسیار محبوب بودند. در طول این دوران، کت‌های چرمی، کت بلیزر دستکاری شده و یا سایر مدل‌های آن و جلیقه‌هایی از جنس جین، محبوب تر از لباس‌های دهه 70 بودند. موها تراشیده شده و یا دارای یک برش به شیوه مدل موی Mohawk²⁸ بودند. موهای بلند و موی سرخ شده Mohawks ، یا سفید و یا در رنگ های روشن، شخصیت افراطی بیشتری نسبت به دهه 1970 داشتند. در این میان  مدل  موی  Charged hair  (شارژ شده) که در آن تمام موها به صورت سیخ سیخی و تیزآرایش می‌شدند نیز به شکل های مختلفی طراحی و ظهور پیدا کرد. نوع دیگری از مدل مو به نام Misfits’ Devilock  مشهور و محبوب بود. در این مدل، پشت و قسمت میانی موها کوتاه است اما جلوی آن بلند و روی پیشانی و بینی شانه می‌شود، این مدل  هنوز هم در اجراهای Horro-Punk²⁹ مورد استفاده قرار می‌گیرد. پیِرسینگ در نقاط مختلف بدن، خالکوبی گسترده، گردنبندهای اسپایک دار در طول این دوران بسیار محبوب بودند.

نمونه ظاهر پانک ها در دهه 80 میلادی

از طرفی در همین دوران برخی از زنان هاردکور پانک³⁰ با اتخاذ فرم‌های خشن ظاهری، کلامی و موسیقیایی نسبت به عشوه‌گری و کالایی بودن زنان در اواخر دهه 1970 واکنش نشان دادند.

طرفداران هاردکور پانک سبک لباس‌های نامعمول از جمله تی شرت، شلوار جین، Combat Boot³¹ یا کفش های ورزشی و بیشتر موهای کوتاه را مورد استقاده قرار می‌دادند. زنان در اجراهای هاردکور معمولا شلوار ارتشی، تی شرت های بلند و لباس های ورزشی می‌پوشیدند.

نمونه ظاهر هاردکور پانک ها

مدل‌های هاردکور در دهه 1980 با مدل‌های محرک اواخر دهه 1970 مانند (موی آراسته، لباس های پاره شده، وصله‌ها، سنجاق‌های بی خطر، جواهرات تزیینی، دستبندها و گردنبندهای پین‌دار و غیره) در تقابل بود.

Keith Morris پیشرو گروه موسیقی آمریکایی هاردکور پانک “سیرکل جرک” در خصوص هاردکور اینگونه توضیح می‌دهد: ((پانک اساسا مبتنی بر مدلی انگلیسی بود. اما ما کاری با آن نداشتیم. گروه راک هاردکور با نام Black Flag و گروه سیرکل جرک از این مدل دور بودند. ما در واقع به بچه‌ای که در ایستگاه بنزین یا در زیردریایی کار می کرد، شباهت بیشتری داشتیم)). Henry Rollins با دیدگاه Morris هم عقیده است و بیان می کند که برای او لباس پوشیدن به معنی قرار دادن پیراهن سیاه در کنار شلوار های تیره است، او علاقه به مد را به عنوان حواس پرتی تلقی می‌کند. Jimmy Gestapo از گروه هاردکور پانک Murphy’s Law در خصوص تغییر نوع لباس پوشیدنش از سبک پانک (موهای تیغ تیغی و کمربند نظامی) به مدل هاردکور (سر تراشیده و چکمه) را نیاز به استفاده از مدل‌های کارآمدتر شرح می‌دهد.

یک منبع علمی بیان می‌دارد که پیروان هاردکور به پانک‌ها شبیه نیستند، از آنجا که اعضای هاردکور، لباس‌های پایه و اصلی می‌پوشیدند و مدل موی کوتاهی داشتند که این امر در تضاد با نوع لباس پوشیدن اعضای پانک (کت و شلوار چرم) بود. اما بر خلاف دیدگاههای موریس و رولینز، یک منبع علمی دیگر ادعا می کند که لباس های سبک و رایج هاردکور پانک شامل جوراب های پاره شده، کت چرمی، دستبند‌های چرمی و قلاده‌ سگی و مدل موی Mohawk و تزئینات DIY به وسیله المان‌های تزیینی، رنگ‌آمیزی نام گروه، دیدگاه‌های سیاسی و نمادها و لوگوها نیز بود. همچنین منبع علمی دیگری دیدگاه رایج میان هاردکور سانفرانسیسکو بر پایه لباس چرمی دوچرخه سواران، زنجیر، دستبندهای نارنجی، پیِرسینگ بینی و قسمت‌های دیگر بدن، تتو روی بدن (با عنوان نماد آنارشی) و مدل موهای مختلف مانند مدل موی نظامی سیاه یا بور، مدل موی Mohawk و سرهای تراشیده را شرح می‌دهد.

پایان بخش اول

منابع

• Dick Hebdige (1979). Subculture: The Meaning of Style (Routledge, March 10, 1981; softcover . Cited in Negus, Keith (1996). Popular Music in Theory: An Introduction. Wesleyan University Press.
• Paul Gorman (2006). The Look: Adventures in Rock and Pop Fashion
• EN Wikipedia

1. Punk Fashion
2. ویوین وستوود طراح مد بریتانیایی
3. گروه موسیقی اسکاتلندی
4. گلم راک‍: یکی از زیرشاخه‌های موسیقی راک و پاپ است که اوایل دهه ۱۹۷۰ میلادی در بریتانیا ظهور کرد. از مؤلفه‌های این سبک آمیختن مد و موسیقی همراه با آرایش غلیظ و پوشیدن لباس‌های پرزرق‌وبرق و پوتین‌های پاشنه‌بلند توسط موسیقی‌دانان بود
5. کله‌پوستی عضوی از خرده‌فرهنگی است که از جوانان طبقه کارگر در لندن، انگلستان در دههٔ ۱۹۶۰ نشأت گرفته و خیلی زود به دیگر جاهای بریتانیا پراکنده شد
6. خرده فرهنگ جامایکایی
7. گریسرها خورده فرهنگ جوانان امریکایی حوالی دهه 50 و 60 میلادی بود، از خصوصیت ظاهری این خورده فرهنگ می‌توان به موهای چرب شانه زده، کاپشن چرم، جین و بوت اشاره کرد
8. رامونز یک گروه موسیقی راک آمریکایی بود که در سال ۱۹۷۴ در نیویورک شکل گرفت و اغلب از آن‌ها به‌عنوان اولین گروه پانک راک یاد می‌شود. با وجود آن‌که موفقیت تجاری رامونز محدود بود، آن‌ها هم در ایالات متحده و هم در بریتانیا تأثیر مهمی بر جنبش پانک راک داشتند
9. تلویژن گروه موسیقی پانک راک آمریکایی برخاسته از نیویورک است که سال ۱۹۷۳ توسط تام ورلن و ریچارد هل بنیان گذارده شد و سهم عمده‌ای در شکل‌گیری سبک پانک راک و موسیقی آلترناتیو در دهه ۱۹۷۰ میلادی ایفا کرد. آلبوم نخست گروه، «ماه سایبان» (Marquee Moon)، از آلبوم‌های بنیادین موسیقی پانک به‌شمار می‌رود.
10. پاتریشیا لی اسمیت زادهٔ ۳۰ دسامبر ۱۹۴۶ شخصیت پر نفوذ جنبش پانک مشهور به مادر بزرگ پانک که با نام هنری پتی اسمیت شناخته می‌شود، خواننده و ترانه سرای آمریکایی است. شهرت گستردهٔ وی بخاطر تاثیر بی چون و چرای او بر موسیقی و فرهنگ پانک در دهه ۷۰ میلادی همچنین اجرای آهنگ «به خاطر شب» است، که آنرا بهمراه بروس اسپرینگستین نوشت و در سال ۱۹۷۸ در جدول ۱۰۰ آهنگ برتر بیلبورد سیزدهم شد
11. نمایش راکی هارور تئاتر موزیکالی با موسیقی، ترانه و کتابی اثر ریچارد اوبراین و کارگردانی و تهیه‌کنندگی جیم شارمن است. این نمایش، ادای احترامی است به ژانر علمی–تخیلی، فیلم ترسناک وفیلم درجه ب دهه‌های ۱۹۴۰ تا اوایل ۱۹۷۰ میلادی.
12. فیلم راکی هارور فیلمی در ژانر موزیکال، کمدی و ترسناک به کارگردانی جیم شارمن است که در سال ۱۹۷۵ منتشر شد. این فیلم اقتباسی سینمایی از نمایش راکی هارور ساخته ریچارد اوبراین است
13. سوبلین یا سوزان بلین به عنوان طراح تئاتر و فیلم موزیکال Rocky Horror Show شناخته می‌شود، اون نقش مهمی در آغاز پانک در قالب مد داشت
14. مالکوم مک‌لارن هنرمند و طراح لباس انگلیسی
15. نیویورک دالز، نام یک گروه موسیقی راک آمریکایی شکل‌گرفته در شهر نیویورک در سال ۱۹۷۱ میلادی است
16. خواننده، آهنگساز، نوازنده گیتار الکتریک و نویسنده پانک راک امریکایی
17. offensive T-shirts
18. The Realist
19. Only Anarchists are pretty
20. Bovver boot : چکمه‌هایی که در برخی موارد به عنوان سلاح تهاجمی توسط اراذل و اوباش برای ضربه زدن به مخالفان در مبارزات خیابانی مورد استفاده قرار می‌گیرد
21. Vinyl clothing:  لباس های براق ساخته شده از پلاستیک
22. سادومازوخیسم
23. military boots, motorcycle boots, brothel creepers, Puma Clydes (suede), Chuck Taylor All-Stars, Dr. Martens boots
24. Droogs یا Nadsat
25. A Clockwork Orange: رمان نوشته شده توسط آنتونی برجس، فیلم ساخته شده توسط استنلی کوبریک
26. Oi: از زیر شاخه‌های پانک راک که در اواخر دهه 70 میلادی در انگلستان شکل گرفت
27. Flannel: نوعی پیراهن با طرح تارتان(چهارخانه) که بسیار محبوب است
28. Mohawk Haircut: اغلب به اسم مدل موی پانکی می‌شناسند، که شامل تراشیدن دو طرف سر می‌شود و قسمت میانی مو باقی می‌ماند، پانک‌ها اصولا قسمت باقی مانده را با رنگ‌های تند و غلیظ آرایش می‌کردند و مانند کسی که برق گرفته باشدش به آن فرم می‌دادند
29. ژانر موسیقی، زیر شاخه پانک راک
30. Hardcore-Punk: هاردکور پانک که به اختصار هاردکور هم گفته می‌شود یکی از ژانرهای موسیقی راک و از زیرشاخه‌های پانک راک است. این گونهٔ موسیقی در سال‌های پایانی دههٔ ۷۰ میلادی در آمریکای شمالی و بریتانا پدید آمد.موسیقی گروه‌های هاردکور پانک عموماً حجیم‌تر، سنگین‌تر و دارای ریتمی سریع‌تر از گروه‌های پانک راک اولیه بود. هنرمندان پیشگام این سبک از ضرب‌آهنگ بالای درامز و همراهی خواننده با آن به صورت سرضرب مقید بودند در حالی‌که گروه‌های مدرن هاردکور معمولاً به هماهنگی کامل آواز با ضرباهنگ اصلی آهنگ قید و بندی ندارند. آهنگ‌های هاردکور معمولاً کوتاه، سریع و پرسروصدا هستند
31. نوعی چکمه نظامی با انعطاف پذیری مهعمولا با رویه‌های برزنتی و انعطاف پذیری بالاتر