اثرات اجتماعی مد
منبع: ای مگزین[1]
نویسنده:هیلی هولت[2]
تخمین زمان مطالعه: ۴ دقیقه
ترجمهی هدا فهیم
امروزه بیشتر دانشجویان در مقولهی مد تنها به بودجه، راحتی و سبکِ شخصی ِفرد اهمیت میدهند. با این حال، بیشتر مردم اطّلاعی راجع بهمعنای واقعی و هدف مد ندارند. طبق آنچه که در مجلهی اینترنتیA Magazine ای مگزین بیان شده، مد روشی برای مطابقت و پیروی از عقاید و رسوم بوده، فردیت فرد را بهنمایش گذاشته، و سهم مهمی در پیشرفت اقتصادی و جهانی دارد.
معمولا ً افراد صرفاً شکل و ظاهر بصری مد را مورد توجه قرار میدهند که این ظاهر نیز به واسطهی شکل، نام تجاری، رنگ و بافت آن شکل میگیرد. اما در واقع مد چیزی بیش از فرآیند اجتماعی و لباس است، مد درحقیقت مبین درکی آشکار از نوآوری و فردیت و نمودی از تولید اقتصادی و مصرف شخصی است.
مکدونالدی شدن به معنای یک فرآیند منطقی سازی افراطی است که از کارایی، قابلیت محاسبه، قابلیت پیشبینی و کنترل برای منطقی جلوه دادن استفاده میکند. این فرایند در برخی از گرایش های مد مانند لباسهای جین آبی،موج جهانی ایجاد کردهاست و رسانهها که بین تمامی فرهنگها و کشورها ارتباط برقرار میکنند نقش به سزایی در این مورد داشته اند”.
مد به این دلیل برای فرهنگ مهم است که جلوههای هنری را در چیزهایی چون لباس و پیراهن، عادات، آداب و رسوم فرهنگی و اعمال مذهبی وارد میکند و به واسطهی آن افراد جوامع مختلف شناسایی شده و یا از دیگر جوامع متمایز میشوند. اثرات اجتماعی مد
آلن لووری[3]، استاد جامعهشناسی در دانشگاه ایالتی کنت[4] میگوید: ” مد نقش مهمّی در مطابقت درون گروهی افراد با فرهنگ مشابه داشته و با استفاده از آن میتوان فهمید که فرد عضو چه گروهی است.”
لووری میگوید که نبود ساختارهای اجتماعی درون فرهنگهای مختلف سبب ایجاد تضاد و تعارض میشود. برای مثال، اگر امروز مردی با یک دامن بلند و کیفدستی یکطرفه از خانه خارج شود، این پوشش احتمالا ً از نظر اجتماعی قابلقبول نخواهد بود. با این حال، برای یک مرد در اسکاتلند پوشیدن دامن مردانه و حمل کیف بنددار خیلی هم مناسب و قابلقبول است. اثرات اجتماعی مد
به همین ترتیب، ویلیام سی. پرین[5]، سخنران و مدرس ارشد مدرسه مد در دانشگاه ایالتی کنت، نقشهای جنسیتی و تأثیر آنها بر مد را مورد بررسی قرار داده است. پرین سازههای اجتماعی را نه تنها بخشی از پدیدههای فرهنگی، بلکه بخشی از سنّت میداند.
رویکرد پرهیز از انطباقِ امروزیِ مردم، احتمالا ً به این خاطر است که طرحهای مبتنی بر جنسیت ما یک برداشت خاص از قابلیت و توانایی را به فرد دیکته میکنند.
برای مثال، او به خاطر دارد که در جنوب هند مردان دامنی به نام “موند[6]” میپوشیدند که به آنها اجازه میداد بتوانند به راحتی کارهای خانه را انجام دهند. این سنّت براساس نقش مردان در جامعه شکل گرفت و این دامن نیز به دلیل راحتی استفاده در شرایط روزمره تبدیل به بخشی از سنّت شد.
بیشتر بخوانید: گرانج چیست و مد گرانج از کجا آمده است؟
امروزه مردم به خصوص به دلیل افزایش جهانیسازی بیش از پیش راجع به تفاوتهای فرهنگی و اثرات اجتماعی مد، آگاه شدهاند. صنعت مد نیز از مفهوم ساختارهای اجتماعی و فرهنگ به سرعت در حال تغییر ما برای افزایش موفقیت اقتصادی خود استفاده میکند.
لووری در این زمینه از هیلاری کلینتون به عنوان یک مثال مطلوب نام می برد. زمانی که او برای جلب آرای مردم رقابت می کرد، دیدگاه های خود را با رویکردی بسیار حرفهای، با ثبات و جسورانه بیان میکرد. او با استفاده از کت و شلوار زنانه قرمز توجّهها را به خود جلب میکرد و هنجارهای جنسیتی که مانعی در برابر ابرزنانگی بودند را در هم میشکست.
پرین در این رابطه می گوید: ” امروزه این صنعت کاملاً متفاوت از صنعت مد ۵۰ سال پیش است؛ در آن زمان، تنها ۵ درصد از لباسهایی که در امریکا به فروش می رسیدند وارداتی بودند. امروزه ۹۵ درصد لباسها در امریکا وارداتی و ۵ درصد داخلی است. زنجیره تأمین و تکنولوژی در این عصر بسیار پیچیده شده است.”
شناختهشدهترین بخش مد، آهنگ و سرعت تکامل آن است. به دلیل حمل و نقل سریع کالاها به سراسر جهان، مد به جهانی شدن کالاها و گرایشها نیز کمک میکند. البته انتقال سریع کالاها جنبههای منفی نیز دارد که از آن جمله میتوان به مشکلات ناشی از تغییر سریع فرهنگ اشاره کرد. لوری و پرین هر دو تأثیر نقشهای جنسیتی بر ابراز وجود و نیز تطبیق اقتصادی را مورد مطالعه قرار دادهاند.
پرین در این رابطه می گوید: ” همه سعی میکنند متفاوت به نظر برسند درست مثل بقیه”.
این یک مفهوم کاملاً متقاعد کننده است: در جامعه امروز ما با پرهیز از انطباق و ساختارهای اجتماعی، سعی داریم خود را با جامعه مطابقت دهیم. لووری دلیل این موضوع را چنین توضیح میدهد: رویکرد پرهیز از انطباقِ امروزیِ مردم، احتمالا ً به این خاطر است که طرحهای مبتنی بر جنسیت ما یک برداشت خاص از قابلیت و توانایی را به فرد دیکته میکنند.
لووری در این زمینه از هیلاری کلینتون[7] به عنوان یک مثال مطلوب نام می برد. زمانی که او برای جلب آرای مردم رقابت می کرد، دیدگاه های خود را با رویکردی بسیار حرفهای، با ثبات و جسورانه بیان میکرد. او با استفاده از کت و شلوار زنانه قرمز توجّهها را به خود جلب میکرد و هنجارهای جنسیتی که مانعی در برابر ابرزنانگی بودند را در هم میشکست. هیچ چیز مانند لباس پوشیدن در دستیابی به شغل مورد نظر موثّر نیست.
بیشتر بخوانید: فست فشن: هیولایی در کمد لباس های ما
به دلیل پیشرفتهای تکنولوژیکی، امروزه مد بسیار گسترده شدهاست. برنامههای تلفن همراه، سبب جهانی شدن مد شدهاند، تا جایی که مردم در عین اینکه میتوانند همزمان سبک خود را به صورت آنلاین با دیگران بهاشتراک بگذارند، میتوانند مد و گرایش افراد مشهور را نیز دنبال کنند. علاوه براین، استفاده از برنامههای آنلاین امکان نامحدودی را برای خرید مناسب و به موقع پوشاک فراهم کردهاست.
لووری معتقد است: ” افراد جوانتر آگاهی بیشتری راجع به مد روز دارند و این به خاطر مکدونالدسازی[8] آنهاست: مکدونالدی شدن به معنای یک فرآیند منطقی سازی افراطی است که از کارایی، قابلیت محاسبه، قابلیت پیشبینی و کنترل برای منطقی جلوه دادن استفاده میکند. این فرایند در برخی از گرایش های مد مانند لباسهای جین آبی،موج جهانی ایجاد کردهاست و رسانهها که بین تمامی فرهنگها و کشورها ارتباط برقرار میکنند نقش به سزایی در این مورد داشته اند”.
مد نه تنها بازتابی از زندگی روزمره، نقشها و تجربیات ما است، بلکه تصویری از ” کسی که میخواهیم باشیم” را نیز به نمایش میگذارد. این تصویر، اساس موفقیت اقتصادی این نسل و امریکاگرایی است. این تصویر به فردیت افراد اجازه ی بروز داده و بین فرهنگها، کشورها و جوامع انسجام برقرار می کند.
بیشتر بخوانید: روانشناسی مد
[1] –https://theamag.com/the-sociological-influence-on-fashion/اثرات اجتماعی مد یا تأثیر جامعهشناختی مد
[2] -haylee holt, https://en.gravatar.com/collegecovergirl
[3]– Allen Lowery
[4] -Kent State
[5] -William C. Perrine
[6] -Mund
[7]– Hillary Clinton
[8]– Mcdonaldization
پینگ بک: فمینیسم : انقلابی که مد را زیر رو کرد - فروشگاه اینترنتی رزمد فمینیسم و مد مُدمَگ تغییر مد