اغلب مردم زمانی که کفش‌هایشان کثیف می‌شود نمی‌دانند چطور آنها را تمیز کنند، گاهی کفش‌ها به همان حال باقی می‌مانند و روز به روز بیشتر از ریخت میافتند، عده‌ای هم با استفاده از مواد شوینده قوی آسیب‌های جبران ناپذیری به بافت آن وارد می‌کنند، البته در کشورهای دیگر انواع و اقسام تمیزکنندهای تخصصی کفش وجود دارد، حتی بسیاری از برندهای معروف اقدام به تولید پاکنندهایی سازگار با متریال کفش‌های خودشان کردند و با نام برند خودشان روانه بازار می‌کنند، اما این تمیزکنندهای کوچولو! بسیار گرانقیمت هستند و گاهی هم قیمت یا نزدیک به قیمت خود کفش عرضه می‌شوند! از طرفی هم در کشور ما حق انتخاب چندانی وجود ندارد، حتی نمونه‌هایی هم که در بازار است معلوم نیست به کار ما بیاید یا نه و ممکن است بعد از استفاده نتیجه کار آنچنان چنگی به دل نزند.
حالا بعد از آماج خبرهای ناگوار و کمی وحشتناک درباره تمیز کردن کفش، خبر خوب آنکه قصد داریم در این مقاله آموزشی از مدمگ (مجله رزمد) با چند ترفند ساده و مقرون به صرفه در رابطه با تمیز کردن کفش‌ها راهنماییتان کنیم، خیالتان راحت باشد این روش‌ها بین المللی هستند و از مقاله اورجینالی به قلم “ماریسا لالیبرت” اقتباس شده است، بعلاوه تجربیاتی که خودمان در این مدت کسب کرده‌ایم را در آن گنجانده‌ایم و جاهایی از مقاله اصلی که به نظرمان بی احتیاطی آمده را هم در قسمت‌های مختلف با گفتن “در استفاده از فلان شوینده برای کفشتان احتیاط کنید” گوشزد کرده‌ایم؛ البته گفتن این نکته هم ضروری‌ست که عواقب استفاده نادرست از ترکیبات این مقاله و درنتیجه آسیب رسیدن به کفش به عهده مدمگ نیست و رزمد هیچگونه مسئولیتی را به عهده نمی‌گیرد.
کفش های چرمی
نحوه تمیز کردن کفش اغلب به متریال ساخت آن بستگی دارد. در کفش‌های چرمی که با واکس و فرچه برق میافتند گاهی اوقات با لکه‌های موذی مواجه می‌شوید که برای پاک کردنشان قبل از واکس زدن لازم است از این ترفند استفاده کنید: ابتدا با یک پارچه یا فرچه نرم گرد و خاک را از سطح کفش پاک کنید، سپس پارچه‌ای تمیز را آغشته به محلول سرکه و آب (که به طور مساوی مخلوط شده‌ند) بکنید، آب اضافی آن را بگیرید تا مرطوب شود، پارچه را روی کفش مالش دهید. این کار کل لکه‌ها از جمله سفیدک را از بین خواهد برد کمی صبر کنید و زمانی که کفش‌ها کاملاً خشک شدند و محلول جذب شد برای برق انداختن چرم، با یک پارچه لطیف بدون رطوبت کل کفش را مالش دهید تا تاثیر محلول یک دست شود.
روش دیگر که بیشتر برای چرم طبیعی استفاده می‌شود: یک پارچه مرطوب آغشته به جوش شیرین را روی کل کفش با ملایمت بکشید و زمانی که خشک شد با یه دستمال حوله‌ای بدون رطوبت بسابید تا دیگر اثری از کثیفی باقی نماند و کاملا برق بیافتد. برای اطلاعات بیشتر در این زمینه مقاله طریقه نگهداری از کفش چرمی را مطاله کنید.
کفش‌های چرم براق (ورنی)
برای از بین بردن لکه‌های کفش‌های براق درست مثل قبل می‌توانید از محلول سرکه سقید یا جوش شریت استفاده کنید، اما اگر کفش‌های ورنی تخت یا پاشنه بلندی دارید که روی آنها ردی از خراشیدکی به وجود آمده، باید از تکه‌ای پنبه آغشته به وازلین بر روی قسمت های خراشیده شده استفاده کنید، وازلین به طور موقت این خراشها را پوشش میدهد، بعد از مالیدن وازلین روی خراشها خواهید دید که اطرف این قسمتها هاله‌ای مات به وجود آمده است، برای حل این مشکل و بازگرداندن شفافیت چرم ورنی کافی‌ست با استفاده از اسپری شیشه پاک‌کن چنان درخشش کفش را برگردانید، فقط حواستان باشد که بلافاصله بعد از پاشیدن شیشه پاکن با یک دستمال لطیف آن را پاک کنید تا احیاناً آسیبی به کفش وارد نشود.
کفش‌های جیر و نبوک
جیر و نبوک انواع دیگر چرم هستند که به صورت طبیعی و مصنوعی تولید می‌شوند، انواع طبیعی آن از لایه های زیرین پوست حیوانات به دست می‌آید، در بسیاری از موارد دیده شده که افراد خیال می‌کنند که جیر و نبوک نوعی پارچه هستند! که البته اینطور نیست، منشاء این تصور هم بافت و لطافت این نوع چرم است، در نوع نبوک این بافت لطیف‌تر است و پرزهای ریزتری دارد و در نوع جیر بافت ضخیم‌تر است، کفش‌هایی از این جنس اصطلاحاً واکس خور نیستند، و برای دوام و تازه نگه داشتن‌شان انواع اسپری و ژل تازه کننده در بازار موجود می‌باشد.
برای پاک کردن لکه‌ها یا گردو خاک از روی این نوع چرم کافی‌ست با یک برس کوچک با ملایمت روی کفش بکشید، اگر کثیفی عمیق بود فشار دستتان را بیشتر کنید، بهتر است برس را در جهت موافق و مخالف خواب چرم بکشید، همچنین برای لکه‌های سفتی که با برس پاک نمی‌شوند می‌توانید از یک تکه پاک کن سفید (بدون کثیفی) یا کِرِپ – Crepe استفاده کنید، البته تجربه نشان داده کرپ تأثیر بهتری دارد و در پاک کردن اینجور لکه‌ها خیلی مؤثرتر عمل می‌کند، اگر تصوری از کِرِپ ندارید خدمتتان عرض کنم، زیره کفش‌هایی مثل Craks Desert Boot را اگر دیده باشید این زیره‌ها از جنس کرپ ساخته شده‌اند و به صورت خام در بازار موجود هستند. مورد دیگری که می‌توانیم پیشنهاد کنیم سوهان ناخن است که البته در استفاده از آن باید خیلی محتاط باشید، چرا که ممکن است به چرم آسیب برساند، به طور کلی هم استفاده دائمی از سوهان را توصیه نمی‌کنیم چرا که به هرحال چرم را می‌خورد و به مرور و قطعاً کفش آسیب می‌بیند، بنابراین مورد سوهان را مثل یک برگ برنده برای کثیفی‌های خاص و به هیچ وجه نرو زیر سر داشته باشید تا در زمان مقتضی آن را روی میز بکوبید!
این مورد هم برای لکه‌های سخت جواب میدهد، بخشی از دستمال حوله‌ای را به سرکه سفید یا الکل سفید (بدون افزودنی) آغشته کنید و لکه را مالش دهید (نگران نباشید – اگر الکل افزودنی نداشته باشد از خودش ردی باقی نمی‌گذارید)
کفش‌هایی از جنس پوست گوسفند
برای تمیز کردن رویه‌ی این جنس کفش‌ها که معروف‌ترین آنها برند آگ – UGG است کافی‌ست با استفاده از فرچه ناخن و یا فرچه‌های کوچک زبر، به آرامی لکه‌های سطحی را از روی پوتین پاک کنید؛ سپس مثل تمیز کردن جیر یک پاک کن سفید بردارید تا کثیفی‌هایی که با برس از بین نرفته را پاک کنید. حالا، بیرون پوتین را با یک پارچه مرطوب تمیز کنید – اگر خیلی خیس است، رطوبت اضافی آن را بگیرید چرا که خیس شدن پوست گوسفند ممکن است رد رطوبت را به جا بگذارد. همچنین می‌توانید با استفاده از محلول مساوی آب سرد و سرکه سفید، به آرامی در مناطقی که نیاز به تمیز کردن دارند، کار کنید، پیشنهاد ما این است برای اینکه از به جا ماندن رد رطوبت روی کفش جلوگیری کنید و کفش حالتی یکدست پیدا کند کل رویه را تمیز کنید، سپس با یک پارچه مرطوب پاک کردن محلول را به پایان برسانید و سپس پوتین های خود را با روزنامه پر کنید تا فرم خود را در هنگام خشک شدن نگه دارند.
کتانی پارچه‌ای
اول از همه کثیفی‌های سطحی کتانی را با یک مسواک پاک کنید. سپس از مخلوط مساوی جوش شیرین و آب سرد یک محلول نسبتاً خمیری درست کنید و با همان مسواک لژ را تمیز کنید. سپس، مانند ماشین لباسشویی که روی آب سرد تنظیم کرده‌اید در حدود نیمی از مقدار مواد شوینده‌ای که به طور معمول در زمانی که ماشین تقریبا تا نصفه پر است را در یک تشت آب بریزید و کفش هایتان را داخل آن بگذارید و مانند ماشین لباسشویی با ملایمت آن را تمیز کنید، حداکثر دمای مجاز آب برای تمیز کردن این نوع کفش بین 30 تا 35 درجه است، سپس کفش را آبکشی کنید و در هوای آزاد بگذارید تا خشک شود، حواستان باشد کفش را در مقابل نور مستقیم خورشید قرار ندهید و از سشوار برای خشک کردنش استفاده نکنید چرا که چسب‌هایی که لژ را به رویه چسبانده‌است باز خواهد شد.
کتانی رانینگ
گرد و خاک روی رانینگ را می‌توانید درست مثل کتانی پارچه‌ای با یک مسواک پاک کنید، سپس مسواک خود را تمیز کنید. آن را به درون یک فنجان آب که با یک قاشق چایخوری پودر لباسشویی مخلوط شده بیندازید. از این محلول بر روی کفش، قسمت های توری (مش)، و مناطق لاستیکی استفاده کنید، اما از آن بر روی فوم (درصورتی که لایه میانی فومی بین رویه و زیره کتانی تعبیه شده باشد) و یا نواحی چرمی استفاده نکنید. سپس می‌توانید از یک تکه اسفنج مرطوب برای پاک کردن کف باقیمنده پودر استفاده کنید. بندهای کفش را از قبل درون مواد لباسشویی بخوابانید و بعداز پاک کردن کفش آنها را آبکشی کنید.
کتانی های سفید
حتما با خواندن این ترفند ساده تعجب خواهید کرد، چرا که کتانی‌های سفید از آن دست مواردی هستند که خیلی زود کثیف می‌شوند و اغلب مردم نمی‌دانند چطور باید آنها را تمیز کرد.
برای اینکار کمی پاک‌کننده لاک ناخن و یا سرکه به پنبه بمالید، سپس از آن برای پاک کردن لکه‌های کفش‌های کتانی سفید استفاده کنید، این نکته را فراموش نکنید که در استفاده از لاک پاک کن خیلی محتاط و سرفه جو باشید چرا که استفاده غلط و زیاد از آن به خاطر مواد قوی می‌تواند به کفش آسیب برساند، اگر احساس می‌کنید که در استفاده از آن تبحر لازم را ندارید سرکه سفید گزینه‌ی ایمن تری است. در صورت نیاز می‌توانید از سفید کننده هم استفاده کنید، ابتدا آن را رقیق کنید تا به رویه آسیب نرساند. برای تمیز کردن نوک کتانی نیز از مسواک و محلولی که چهار پنجم یک لیوان را آب و یک قسمت را سفید کننده تشکیل می دهد استفاده کنید. در آخر شستشو را با آب گرم به پایان برسانید.
دمپایی لای انگشتی
اگر دمپایی لاانگشتی لاستیکی تان بعد از یک مدت استفاده بو گرفته است، کافی‌ست اول با آب گرم آنها را تمیز کرنید. بعد دمپایی ها را پنج دقیقه درون محلول آب سرد و جوش شرین (که به شکل مساوی مخلوط شده‌ند) بگذارید سپس با یک مسواک کهنه آنها را تمیز کنید. همچنین می‌توانید این کار را به دست ماشین لباسشویی بسپارید. از یک مقدار کوچک پاک‌کننده و یک فنجان سرکه استفاده کنید و ماشین را روی آب سرد تنظیم کنید.
صندل چوب پنبه ای
صندل‌های چوب پنبه‌ای بسیار سبک هستند و برای ساخت آنها (خصوصا در قسمت لژ) از چوب پنبه استفاده شده است، برای تمیز کردن این نوع صندل باید با مخلوط کردن یک گالن آب با نصف فنجان سرکه سفید و چند قطره پاک کننده ظروف شروع کنید. کل کفش را به مدت 30 ثانیه با محلول تمیز کنید، سپس با پارچه روی قسمتی که از جنس چوب پنبه است تمرکز کنید و با مالش دایره‌ای بسابید. بعد از مدتی کثیفی دوده‌ای که به خورد صندل رفته خود را نمایان می‌کند و شما می‌توانید با یک پارچه خشک آن را پاک کنید، هنگامی که همه لکه ها و چرک های سیاه را پاک کردید نقاط توری و شکاف های کفش را نیز با پارچه ای پاک کنید.
صندل‌هایی که لژ کنفی یا طنابی دارند
در این نوع از صندل‌ها، با یک مسواک و شامپو فرش، روکش بند دار صندل را به آرامی تمیز کنید، دقت کنید که در جهتی این عمل را انجام دهید که بند کفش دچار ساییدگی نشود و احیاناً کنف آن باز نشود چرا که عمدتاً این بافت‌های طنابی را با چسب دور لژ می‌چسبانند.
منبع افتباس و ترجمه:
Reader’s Digest
پینگ بک: کفش قایقی به چه کفشی گفته می‌شود؟ - رزمد مگ - بخش مجله فروشگاه اینترنتی رزمد
پینگ بک: همه چیز درباره چرم وگان، چرم گیاهی یا غیر حیوانی - مجله اینترنتی مدمگ