تاریخچه مد: کت‌ بلیزر اِپُل‌دار

چرا کت بلیزر دوباره ترند شده است؟

منبع: مجله اِل کِبِک^[1]      نویسنده: ماروچکا فرانژولین^[2]

مترجم: نسرین لیری        ۲۱ آبان ۹۸        

تخمین زمان مطالعه: ۴ دقیقه

برای پاییزو زمستان ۲۰۲۱-۲۰۲۰، کت بلیزر خاصّی که از قوانین جاذبه سرپیچی می‌کرد در دنیای مد به نمایش درآمد. اما ویژگی برجسته این کت چیست؟ سرشانه‌هایی بسیار پهن که فضا را اشغال می‌کند. در اینجا گذری به تاریخچه این لباس سنّتی پرطرفدارمی‌کنیم، که مفهوم جنسیت را محو نموده است.

منبع الهام 

این مدل کت به هیچ عنوان ، مدجدیدی نیست؛ حتی اگردر این فصل (۲۰۲۱-۲۰۲۰) با قدرت در دنیای مد بدرخشد، اما کت های بلیزر اِپُل دار^[3] از دهه های پیشین، استایلِ آزاد خود را فاتحانه در دنیای مد به نمایش گذاشته است. دلیل این امر این است که خاستگاه این مد از جهان رزمی برخاسته و از لباس رزمی کامیشیمو^[4] الهام گرفته است. لباسی سنّتی و تشریفاتی که سامورایی‌ها روی کیمونوی خود می‌پوشیدند و سرشانه ها را کاملاً تقویت می‌کرد، همانطور که بالشتک‌های شانه که قطعه آهنی متصل به زره پوش سربازان در قرون وسطی بودند، و شانه‌های آنها را در برابر ضربات شمشیر دشمنان محافظت می‌کرد. از قرن هجدهم در غرب، شکل، نام و کارایی این بالشتک‌های محافظتی تغییر کرد و تبدیل به سردوشی شد؛ رشته‌های پیوسته تزیینی که به سرشانه لباس وصل می‌شدند که نشان‌دهنده درجه نظامی فردی بود که آن را می‌پوشید و حتی امروزه این مدل همچنان به عنوان تزئین در یونیفرم‌های نظامی به کار می‌رود.

پیدایش کت بلیزر

در دهه ۳۰، السا شیاپارِلی^[5]، طراح ایتالیایی، که به خاطر سبک آوانگاردش معروف بود، کت بلیزری با سرشانه‌های برجسته، برگرفته از لباس‌های مردانه و الهام گرفته از لباس‌های نظامی به زنانی که مشتری‌اش بودند ارائه کرد. با این حال، می‌بایست تا جنگ جهانی دوم صبر کرد تا این گرایش پرطرفدار شود. هنگامی که از زنان خواستند برای امور بیرون از خانه آستین‌های خود را بالا بزنند، آن ها بلوزها و کت‌های با سرشانه‌های بزرگ بر دوش خود انداختند در حالیکه گوشه چشمی به لباس نظامی سربازان خط مقدم داشتند. 

هنگامی که آتش‌بس امضا شد، مد شکل ساده‌ترخاصّی پیدا کرد و از این زمان به بعد دنیای مد جذابیت و ظرافت زنانه را، با ظاهری لطیف و نمایان کننده منحنی‌های اندام زنانه ارجحیت می‌بخشد، که باعث فراموشی سال‌های محرومیت دوران جنگ می‌شود. با این حال ، کت بلیزرمعروف هنوز آخرین حرف خود را نزده است … ایو سنت لوران^[6] در مجموعه بهار و تابستان ۱۹۶۷، اولین کت و شلوار زنانه خود را، درست یک سال پس از طراحی کت و شلوار افسانه‌ای اسموکینگِ^[7] ارائه می‌دهد. اگر این لباس حداقل تا  دهه  ۷۰ برای انتخاب اندازه‌های بزرگ‌تر مقاومت می‌کند، برای این است که این کت و شلوار تبدیل به نمادِ عصر جدیدی شده است که در آن زنان هارمونی را در مد به چالش می‌کشند و خود را بدون مصالحه به دنیای مد تحمیل می‌کنند.

تثبیت کت بلیزر

دهه هشتاد، دهه پول و وال استریت بود. در کت واک ها، مد با المان‌های لوکس و مجلل بازی می‌کند. در این دهه کت‌های اِپُل‌دار طراحی شده نزد طراحان بزرگی چون تیری موگلِر^[8]، کلود مونتانا^[9]، جورجیو آرمانی^[10] و ایو سنت لوران، نمادِ زن قدرتمند، حرفه ای و با تجربه را ترسیم می‌کنند، که برای رسیدن به اهدافش از بازی با شکل و فُرم آرنج‌ها و سرشانه‌ها نمی‌ترسد. لباسی که بعداً آن را کت قدرت^[11] می‌نامیم، تبدیل به استعاره‌ای از قدرت می‌شود تا جاییکه نخست‌وزیر انگلیس، مارگارت تاچر^[12]، ملقب به “بانوی آهنین” در دنیای عمدتاً مردانه، آن را انتخاب و می‌پوشد. همچنین بازیگرانی مانند جوآن کالینز^[13] در سریال “دودمان“^[14] و یا ملانی گریفیث^[15] در فیلم” دختر شاغل“^[16] که سعی می‌کند جای رئیس خود را بگیرد این مدل کت را می پوشند.

میراث

از دهه ۸۰، لباس برجسته در طول فصل‌ها و ترندها به جهان مد بازگشت. این پاییز، طراحان مد، به ویژه دِمنا گِواسالیا^[17]در خانه مد بالِنسیاگا^[18] و سارا برتون^[19] در خانه مد الکساندر مَک کوئین^[20] تمایل به سرشانه های اغراق آمیز، تندیس‌گون و نمایشی داشتند. هنگامی که کت بلیزر دستخوش تغییرات عجیب وغریب می‌شود، نتیجه این بود که این طرح در فضای مد سطح بالا به اوج برسد و یکی از ترندهای امسال بدون شک کت بلیزر اِپُل دار است.

همچنین بخوانید:‌چرم وگان یا چرم گیاهی چیست؟‌

همچنین بخوانید:از مد آهسته چه می‌دانید؟ از همین مترجم

همچنین بخوانید:همه چیز درباره ریخت‌شناسی در مد

پانوشت‌ها:‌

^[1]https://www.ellequebec.com/mode?page=1

^[2] MAROUCHKA FRANJULIEN – 04 NOV. 2020

^[3] Blazer à épaulettes

^[4] kamishimo

^[5] Elsa Schiaparelli السا شیاپارلی طراح مد ایتالیایی بود. در کنار کوکو شانل ، بزرگترین رقیب او ، او به عنوان یکی از برجسته ترین چهره های مد بین دو جنگ جهانی شناخته می شود. با شروع کار با لباس بافتنی ، طرح های شیاپارلی به شدت تحت تأثیر سورئالیست ها مانند همدستان او سالوادور دالی و ژان کوکتو قرار گرفت.

^[6] Yves Saint Laurent ایو-هنری-دونات-ماتیو سن لوران ؛ طراح لباس مشهور فرانسوی بود که کارهایش، تأثیر بسزایی در صنعت مد لباس در نیمه دوم قرن بیستم برجای گذاشت. او به‌خاطر مرسوم کردن شلوار زنانه برای مناسبت‌های مختلف و همچنین طراحی کت و شلوار اسموکینگ برای زنان، شهرت یافت.

^[7] smoking

^[8] Thierry Mugler   مانفرد تیری موگلر، طراح مد فرانسوی

^[9] Claude Montana کلود مونتانا، طراح مد فرانسوی است. شرکت او، خانه مونتانا، که در سال 1979 تأسیس شد، در سال 1997 ورشکسته شد.

^[10] Giorgio Armani جورجو آرمانی طراح لباس سرشناس ایتالیایی است که بیشتر به خاطر طراحی پوشاک مردانه شناخته شده‌است. او شرکت خود، آرمانی را در سال ۱۹۷۴ بنیان گذاشت و در آستانه قرن بیست و یکم به‌عنوان موفق‌ترین طراح از ایتالیا فراتر رفت. در سال ۲۰۰۰ مجله فوربز، جورجو آرمانی را به عنوان موفق‌ترین طراح دنیا معرفی کرد.

^[11] Power suit

^[12] Margaret Thatcher مارگارت هیلدا تاچر، معروف به بانوی آهنین، نخستین نخست‌وزیر زن تاریخ بریتانیا و همچنین رهبر سابق حزب محافظه‌کار بریتانیا بود.

^[13] Joan Collins   جوآن کالینز هنرپیشه و مدل اهل بریتانیا

^[14] série Dynasty  مجموعه تلویزیونی آمریکایی در دهه 80

^[15] Melanie Griffith ملانی ریچاردز گریفیث بازیگر آمریکایی است. از فیلم‌های معروف او می‌توان به فیلم شهرت به کارگردانی وودی آلن و دختر شاغل به کارگردانی مایک نیکولز و آتش غرور اشاره کرد.

^[16] Working Girl دختر شاغل نام فیلم درامی است که در سال ۱۹۸۸ به کارگردانی مایک نیکولز ساخته شد. ملانی گریفیث موفق شد برای بازی در این فیلم برای دریافتِ جایزه اسکار بهترین بازیگر نقش اول زن نامزد شود.

^[17] Demna Gvasalia طراح مد گرجی است، در حال حاضر مدیر هنری خانه مد بالنسیاگا است.

^[18] Balenciaga بالینسیاگا شرکت کالای لوکس فرانسوی است، که در زمینه طراحی و تولید انواع پوشاک و کفش فعالیت می‌نماید. شرکت بالینسیاگا در سال ۱۹۱۹ توسط طراح اسپانیایی کریستوبال بالینسیاگا، در شهر سن سباستین، اسپانیا تأسیس شد. بالینسیاگا، امروز از برندهای زیرمجموعه گوچی بشمار می‌آید و متعلق به گروه فرانسوی کرینگ می‌باشد.

^[19] Sarah Burton سارا جین برتون طراح مد انگلیسی، در حال حاضر مدیر هنری برند تجاری الکساندر مک کوئین است. او لباس عروسی کاترین میدلتون را برای عروسی خود با پرنس ویلیام، دوک کمبریج در آوریل 2011 طراحی کرد.

^[20] Alexander McQueen الکساندر مک کوئین، خانه مد لوکس انگلیسی است که در سال 1992 توسط طراح، الکساندر مک کوئین تأسیس شد.